Staand en repeterend werk
Niet te onderschatten als arbeidsrisico
Werken in jouw bedrijf caissières, productiemedewerkers, laders/lossers, inpakkers, kappers of laboranten? Of werk je in de bouw, de beveiliging, de horeca of het onderwijs? Grote kans dat jij en je collega’s staand of repeterend werk doen – vaak is er ook sprake van een combinatie van staand en repeterend werk. Je moet staand of repeterend werken niet onderschatten als arbeidsrisico. Hoe herken je de risico’s en vooral: hoe verklein je ze?
Je collega’s hebben klachten aan rug, heupen en knieën
Werknemers die hun werk vooral staand moeten doen en daarbij niet hoeven lopen, kunnen op den duur gezondheidsklachten krijgen door onvoldoende doorbloeding van de spieren. Bovendien is staan veel vermoeiender dan lopen. Hetzelfde geldt voor werknemers die bepaalde handelingen binnen enkele seconden steeds moeten herhalen. Doen je collega’s zulk staand of repeterend werk (of allebei), dan kunnen ze klachten krijgen aan rug, heupen en knieën. Op termijn treedt slijtage van het lichaam op, vaak in de vorm van pijn in spieren of chronische klachten aan armen, nek en schouder.
|
Wissel werkzaamheden zoveel mogelijk af |
Hoe herken je de risico’s?
Doen je collega’s staand of repeterend werk, dan begin je met het opnemen van de risico’s van deze werkzaamheden in de RI&E Je kunt verschillende hulpmiddelen inzetten om de risico’s van staand en repeterend werk te achterhalen:
- De Checklist fysieke belasting geeft een overzicht van de risico’s.
- Met de Hand-armrisicobeoordelingsmethode (HARM) kun je de risico’s op arm-, nek- of rugklachten achterhalen.
- Je kunt het Werkhoudingeninstrument (WHI) inzetten om te bepalen of je collega’s risico’s lopen door ongunstige werkhoudingen.
Voorkom dat je collega’s langer dan een uur staan
Staand werk is ongezond. Bij langdurig staan wordt de bloedtoevoer naar de benen minder. Dit kan leiden tot gezwollen enkels, spataderen en klachten aan rug, heupen en knieën. Voorkom zoveel mogelijk dat je collega’s tijdens hun werk langer dan een uur achter elkaar staan zonder regelmatig te kunnen lopen. Anders is de kans groot dat ze op den duur gezondheidsklachten krijgen.
Wees alert als repeterend werk gepaard gaat met stress
Ook repeterend werk trekt een zware wissel op de gezondheid van werknemers. Er is sprake van repeterende handelingen als je collega’s binnen 90 seconden een handeling moeten herhalen, ze deze handeling een uur achter elkaar moeten herhalen en ze dit meer dan twee uur per dag moeten doen. Wees extra alert als een repeterende handeling gepaard gaat met:
- extra krachtsinspanning (bijvoorbeeld bij het bewegen van zware objecten);
- werken in een belastende werkhouding, zoals met schokken en trillingen (bijvoorbeeld bij boren en frezen);
- hoge werkdruk en stress.
Het risico dat je collega’s klachten krijgen is dan extra groot.
Staand en repeterend werk tegengaan
Heb je de risico’s van staand en repeterend werk opgenomen in je RI&E, dan geef je daarna aan welke maatregelen je gaat nemen om deze risico’s te reduceren. Dit doe je in het plan van aanpak. Voorbeelden van maatregelen vind je hieronder.
Probeer staand werk af te wisselen met lopen
- Laat werknemers staand werk zo veel mogelijk afwisselen met lopend werk.
- Licht je collega’s voor over de gezondheidsgevaren van staand werk.
- Het is altijd beter als het werk zittend wordt uitgevoerd. Probeer of dit mogelijk is.
- De werkplek moet zo zijn ingericht dat je collega’s kunnen kiezen of ze het werk staand of zittend uitvoeren.
- Is zittend werken helemaal geen optie, onderzoek dan of het gebruik van een stasteun de belasting kan verminderen.
- Zorg ervoor dat het meubilair werken in verschillende houdingen mogelijk maakt. Houd hierbij rekening met reikafstanden en voetruimte.
Repeterend werk
- Instrueer je collega’s over de gezondheidsrisico's van repeterend werk.
- Ga na of werknemers het werk op een andere manier kunnen doen dan via repeterende handelingen.
- Pas de werkplek aan volgens adviezen van deskundigen, bijvoorbeeld een ergonoom of arbeidskundige.
- Laat je collega’s hun werkzaamheden voldoende afwisselen.
- Zorg voor rust en pauze op regelmatige tijdstippen.
- Ontspan de spieren op rustige momenten met wat oefeningen.
- Een training-on-the-job kan helpen om een ongunstige werkhouding te voorkomen.