Succesvol samenwerken

Klik hier voor de volledige poster in pdf

Waarom zijn ze belangrijk?
Alle medewerkers van een bedrijf samen zorgen uiteindelijk voor een gezonde en veilige werkomgeving. Je collega’s moeten daarom weten wat het belang van preventieve maatregelen is en hoe ze zelf veilig kunnen werken. Zij kennen zelf het beste hun eigen werkomgeving en vormen daarmee ook een belangrijke informatiebron voor de risico-inventarisatie en oplossingen. Als collega’s vragen hebben over specifieke werksituaties of gezond en veilig werken in het algemeen, kunnen ze terecht bij de preventiemedewerker. Als preventiemedewerker kun je ze van advies voorzien en mag je deze vragen bespreken met je leidinggevende. Daarnaast is een van de taken van de preventiemedewerker om medewerkers actief te informeren over hoe zij veilig en gezond kunnen werken.

Wat is hun belang?
Alle medewerkers hebben hetzelfde belang: na een dag veilig werken weer gezond thuiskomen. Door goede werkomstandigheden wordt een fijne werkplek gecreëerd. Bovendien zorgt hoog verzuim voor een hogere werkdruk. Ze willen dus best geïnformeerd worden over veilig en gezond werken, maar het moet niet tot ‘extra gedoe’ leiden. Alles wat de preventiemedewerker doet, moet in het teken staan van praktische oplossingen en niet voelen als ‘onbenullige regels’.

De uitdaging: (on)gevraagd advies
Het komt regelmatig voor dat collega’s onvoldoende begrip hebben voor preventiewerkzaamheden. De preventiemedewerker mag, of eigenlijk moet, collega’s aanspreken op onveilig gedrag, maar dat is niet altijd makkelijk. Sommige collega’s zullen dit ‘overdreven’ of ‘flauwekul’ vinden; ze doen het werk al jaren zo en dat is altijd goed gegaan. Veranderen van gedrag is niet eenvoudig! Door collega’s te betrekken bij het oplossen van ongezonde of onveilige situaties is de kans groter dat de oplossing wordt geaccepteerd. Zij kennen hun machine of dagelijkse problemen goed en weten wat in het werk mogelijk is.

Tips en ideeën

Klik hier voor de volledige poster in pdf

Waarom zijn ze belangrijk?
Het management en de directie zijn eindverantwoordelijk voor veilig en gezond werken. Zij kunnen opdracht geven om bepaalde zaken die bijvoorbeeld volgen uit de RI&E op te pakken en hier middelen in tijd en geld voor vrij maken. Daarnaast kunnen ze via overleggen en interne communicatie aandacht vragen voor gezond en veilig werken en een belangrijke voorbeeldfunctie vervullen. Om binnen het bedrijf draagvlak en aandacht te krijgen voor gezond en veilig werken is het daarom belangrijk om dit onderwerp hoog op de prioriteitenlijst van management en directie te krijgen en zodoende de benodigde ondersteuning te creëren.

Wat is hun belang?
Het voornaamste doel van management en directie is het zorgen voor continuïteit van de bedrijfsvoering en het maken van winst. Gezond en veilig werken kost op korte termijn tijd en geld en lijkt daarom hiermee in contrast te staan. Echter, een gezonde en veilige werkomgeving leidt tot betrokken medewerkers en een laag ziekteverzuim. Bovendien draagt het bij aan een positief imago als werkgever. Daarnaast is de werkgever wettelijk verplicht om aandacht te besteden aan preventiewerk. Het management en de directie zijn niet altijd goed op de hoogte van preventietaken, waardoor het belang niet direct wordt onderkend of er zelfs weerstand kan bestaan tegen het onderwerp. Als preventiemedewerker wil je een houding van ‘willen’ in plaats van ‘moeten’ bereiken.

De uitdaging: hiërarchie
Als preventiemedewerker is het niet altijd gemakkelijk om management en directie aan te spreken op hun verantwoordelijkheden en hun eigen gedrag. Vanuit de Arbowet is vastgelegd dat je als preventiemedewerker bevoegd bent om zelfstandig en vanuit een onafhankelijke positie advies uit te brengen aan de werkgever. Je kunt niet ontslagen worden op basis van een advies dat je hebt gegeven.

Tips en ideeën

Klik hier voor de volledige poster in pdf

Waarom zijn ze belangrijk?
De P&O-functionaris beschikt over data zoals verzuim- en ongevalstatistieken die voor de preventiemedewerker onmisbaar is om knelpunten op te sporen. Er zijn veel preventiemedewerkers die geen taakomschrijving hebben en daar in praktijk last van hebben. Zij kunnen de P&O-functionaris inschakelen om te komen tot een helder functieprofiel, bijvoorbeeld aan de hand van standaard competentieprofielen (van preventiemedewerkers).

Wat is hun belang?
De P&O-functionaris is verantwoordelijk voor voldoende en gekwalificeerd personeel. Daarnaast is tevreden en gemotiveerd personeel belangrijk om ziekteverzuim en personeelsverloop laag te houden. Preventieve maatregelen zijn daarom ook voor de personeelsfunctionaris een belangrijk onderwerp. Ook de P&O-functionaris is binnen de organisatie op verschillende niveau’s een aanjager van gezond en veilig werken. Goede onderlinge afstemming kan van de P&O-functionaris een partner-in-crime maken.

De uitdaging: de gezamenlijke agenda
Samen sta je sterk. Door samen met de P&O-functionaris prioriteiten te stellen en hier gezamenlijk aandacht voor te vragen binnen de organisatie, kun je meer voor elkaar krijgen. P&O-functionarissen beschikken niet altijd over kennis van alle risico’s, dus deel je bevindingen voor een compleet beeld over veilig en gezond werken. Privacy-gevoelige informatie, zoals gegevens over ziekteverzuim, wordt niet altijd zomaar vrijgegeven. Zorg dat ze weten dat ze je kunnen vertrouwen, zodat je over de juiste informatie beschikt en argumenten kunt aandragen.

Tips en ideeën

Klik hier voor de volledige poster in pdf

Waarom zijn ze belangrijk?
De preventiemedewerker is de interne ‘deskundige’ op het gebied van preventie, maar voor de complexere vraagstukken is er kennis en deskundigheid van buiten nodig. De arbodeskundige (bijvoorbeeld de arbodienst of bedrijfsarts) zijn experts op hun vakgebied en kunnen je ondersteunen bij alle vragen die je zelf niet kunt beantwoorden. Samen zorg je voor een gezonde en veilige werkomgeving. Ze kunnen je ook van argumenten voorzien voor gesprekken met andere gesprekspartners, zoals directie en management. Klik hier voor een overzicht van alle arbo(kern)deskundigen.

Wat is hun belang?
Arbodeskundigen zijn gericht op goede werkomstandigheden en het aan het werk houden van medewerkers. Om te zorgen dat de volledige situatie wordt bekeken, hebben ze informatie nodig van de preventiemedewerker over de omstandigheden en context. Extern ingehuurde partijen hebben ook een commercieel belang. Zij willen immers graag voor de organisatie blijven werken.

De uitdaging: tijdig inschakelen
Externe arbodeskundigen kosten geld. Daarom worden ze vaak pas ingeschakeld als er iets aan de hand is, bijvoorbeeld als er veel langdurig zieken zijn. Door externe kennis tijdig aan te wenden kan op de lange termijn geld worden bespaard. De onderlinge samenwerking moet gericht zijn op het zoeken naar preventieve oplossingen.

Tips en ideeën 

Klik hier voor de volledige poster in pdf

Waarom zijn ze belangrijk?
Het medezeggenschapsorgaan (OR of PVT) heeft een initiërende en controlerende rol en heeft vanuit de Wet op de Ondernemingsraden recht op inspraak, onder andere op onderwerpen die met het Arbobeleid te maken hebben. Zo hebben ze instemmingsbevoegdheid op o.a. de keuze van het RI&E-instrument, het plan van aanpak en kunnen ze de werkgever aanspreken op het niet nakomen van afspraken uit het plan van aanpak. Daarnaast kunnen ze voorstellen doen aan de werkgever, bijvoorbeeld op het gebied van preventie en werkomstandigheden. Het advies van de arbodienst of de arbodeskundige n.a.v. de toetsing van de RI&E en het plan van aanpak moet zowel naar de werkgever als aan de OR worden verzonden.

Wat is hun belang?
Het medezeggenschapsorgaan heeft mede als doel om werknemers een stem te geven bij beslissingen in de organisatie, ook als het gaat om werkomstandigheden. In de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) is vastgelegd dat de OR of PVT instemmingsrecht heeft aangaande een regeling op het gebied van de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim en het re-integratiebeleid. Ze bevorderen de naleving van de voorschriften op het gebied van arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en arbeids- en rusttijden. Als preventiemedewerker adviseer je en werk je samen met de OR of PVT op het gebied van arbeidsomstandigheden.

Hoe beweeg je ze?
Het medezeggenschapsorgaan en de werkgever bespreken ontwikkelingen op het gebied van gezond en veilig werken in het bedrijf. Als preventiemedewerker heb je hierin een adviserende rol. Het arbobeleid is echter maar een deel van de taken van de OR of PVT en als er geen concrete klachten van werknemers zijn, kan dit onderwerp nog weleens ondersneeuwen. Zeker als er sprake is van reorganisaties, verhuizingen en fusies lijken andere zaken belangrijker. Zorg ervoor dat preventie op zulke momenten onder de aandacht blijft, want tijdens veranderingen kunnen aanpassingen soms juist relatief gemakkelijk worden meegenomen!

Naast de hierboven uitgewerkte gesprekspartners kan de preventiemedewerker met nog meer partijen binnen en buiten het bedrijf in gesprek gaan om succesvol aan preventie te werken. Hiermee kan de positie van de preventiemedewerker als ‘spin in het preventieweb’ worden versterkt en er meer invloed worden uitgeoefend.

Interne gesprekspartners
Afhankelijk van de grootte van het bedrijf en de aard van de werkzaamheden, kun je binnen de organisatie te maken krijgen met onder andere de volgende afdelingen of personen:

• BHV-coördinator - zij treden op in geval van een ongeval of calamiteit, maar kunnen ook meedenken over risico’s en oplossingen
• Facilitaire dienst - zij kunnen onder andere kantoor- en werkplaatsinrichting verzorgen
• Vertrouwenspersoon - zij kunnen je met name ondersteunen met zaken die te maken hebben met werkdruk, agressie en geweld
• Communicatie - zij kunnen helpen bij de communicatie rond gezond en veilig werken

Externe gesprekspartners
Ook buiten de organisatie zijn er gesprekspartners die geïnformeerd moeten worden of je kunnen ondersteunen bij de werkzaamheden. Ook dit is afhankelijk van de omvang van het bedrijf en de aard van de werkzaamheden die worden uitgevoerd. Externe gesprekspartners zijn onder andere:

• Inspectie SZW (voorheen arbeidsinspectie) - controle van opvolging arbowet
• Gemeentelijke of provinciale toezichthouders - toezicht op onder andere milieuverplichtingen en opslag van gevaarlijke stoffen
• Brandweer - met name bij bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen moet er afstemming zijn met de brandweer
• Brancheverenigingen - zij kunnen vaak voorzien in voor de branche geldende informatie en oplossingen
• Werknemersorganisaties - zij behartigen de belangen van medewerkers, waaronder gezonde en veilige werkomstandigheden 
• Omwonenden - met name bij bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen moeten omwonenden worden geïnformeerd
• Collega preventiemedewerkers - werkzaam bij een ander bedrijf in de directe nabijheid, afstemming kan nodig en slim zijn